Zijn lithium-ion batterijen gevaarlijk? Leer hoe je een beschadigde accu herkent, wat je direct moet doen bij risico op accubrand en hoe je batterijen veilig oplaadt en opslaat.
Accubrand met lithium-ion accu’s: oorzaken, risico’s en oplossingen
Lithium-ion accu’s zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Ze zitten in e-bikes, scooters, gereedschap, hef- en magazijntrucks, bezorgfietsen en meer. De keerzijde: het aantal accubranden neemt zichtbaar toe. In dit artikel leggen we uit wat een accubrand is, hoe deze ontstaat en hoe je met een accukast of accukluis het risico binnen jouw organisatie beperkt.
Neem contact met ons op voor een advies op maat.
In dit artikel
- Accubrand met lithium-ion accu’s
- Wat is een accubrand?
- >Hoe ontstaat een accubrand?
- Belangrijkste oorzaken van accubrand
- Hoe voorkom je accubrand?
- Waarom een accukast of accukluis?
- Resultaat van een accubrand-test
- Veelgestelde vragen over accubrand
Accubrand met lithium-ion accu’s
Lithium-ion accu’s kunnen veel meer energie opslaan dan "klassieke” lood- of nikkel-accu’s. Dat is ideaal voor krachtige, mobiele toepassingen – maar betekent ook dat er veel energie vrijkomt als er iets misgaat. Juist die combinatie van hoge energiedichtheid en de chemische samenstelling van de cellen maakt accubranden zo heftig.
In de praktijk zie je accubranden onder andere bij:
- Fietsenzaken en verhuurpunten van e-bikes en e-choppers;
- Thuisbezorgdiensten en koeriers met grote aantallen accu’s;
- Magazijnen en logistieke centra met interne transportvoertuigen;
- Vakantieparken en hotels met huur- of leenfietsen.
In veel gevallen blijkt achteraf dat de accu eerder beschadigd was, niet goed was opgeslagen of met de verkeerde lader is opgeladen. Met relatief eenvoudige preventieve maatregelen kun je deze risico’s sterk verminderen.
Wat is een accubrand?
Een accubrand is een brand die binnen in de lithium-ion accu ontstaat. Zodra er intern iets misgaat, kan een chemische kettingreactie op gang komen. De temperatuur in de accucellen loopt dan razendsnel op, waardoor:
- elektronische componenten smelten,
- brandbare gassen vrijkomen,
- de behuizing openscheurt,
- en de accu kan ontvlammen of zelfs exploderen.
De vrijgekomen rookgassen zijn niet alleen brandbaar, maar ook giftig. Binnen korte tijd kan een hele ruimte vol rook staan, met ernstig gevaar voor medewerkers en bezoekers.
Hoe ontstaat een accubrand?
Een accubrand ontstaat meestal niet "zomaar”. Vaak is er vooraf al iets gebeurd met de accu, bijvoorbeeld een val, een harde klap of een productiefout. Hierdoor kan een of meerdere cellen intern beschadigd raken.
Tijdens het opladen wordt de accu dan opnieuw zwaar belast. De defecte cel kan:
- kortsluiting veroorzaken;
- oververhit raken;
- de temperatuur van omliggende cellen opdrijven.
Dit proces heet thermal runaway: een zichzelf versterkende reactie, waarbij de accu in korte tijd extreem heet wordt en in brand kan vliegen.
Belangrijkste oorzaken van accubrand
In de praktijk zien we een aantal terugkerende oorzaken voor accubranden met lithium-ion accu’s:
1. Val- of stootschade
Een accu die hard valt of een flinke klap krijgt, kan intern beschadigd raken. Dat zie je niet altijd aan de buitenkant, maar het risico op kortsluiting neemt wel toe.
2. Verkeerde of slechte lader
Niet-originele laders of laders van lage kwaliteit kunnen de accu overladen of niet goed beveiligen tegen foutstromen, met verhoogd risico op oververhitting.
3. Laden in de zon of bij hoge temperatuur
Laden in direct zonlicht, in een warme auto of dicht bij andere warmtebronnen zorgt ervoor dat de temperatuur van de accu sneller oploopt dan bedoeld.
4. Onveilige opslag
Meerdere accu’s bij elkaar in een magazijn, gang of vluchtroute verhogen de brandbelasting. Slaat één accu in brand, dan is de kans op kettingreacties groot.
Hoe voorkom je accubrand met lithium-ion accu’s?
Je kunt een accubrand nooit volledig uitsluiten, maar je kunt het risico wel sterk beperken. De belangrijkste maatregelen zijn:
Veilig opladen
- Laad accu’s bij voorkeur onder toezicht.
- Gebruik uitsluitend de passende, goedgekeurde oplader.
- Laad niet in vluchtroutes, trappenhuizen of nooduitgangen.
- Vermijd onnodig nachtelijk laden in onbemande ruimtes.
Veilig gebruik & inspectie
- Voorkom vallen, stoten en knellen van accu’s.
- Controleer regelmatig op vervorming, scheuren of lekkage.
- Label verdachte accu’s duidelijk als "Niet gebruiken”.
- Train medewerkers in het herkennen van risico’s en het volgen van een noodprocedure.
Het grootste verschil maak je door opslag en laden van accu’s te scheiden van de rest van het pand. Daarvoor gebruik je een accukast of accu opslag container die speciaal ontwikkeld is voor lithium-ion accu’s.
Waarom een accukast of accukluis onmisbaar is
Een accukast of accukluis is een brandwerende kast waarin je lithium-ion accu’s veilig kunt laden en opslaan. Het doel: een eventuele accubrand binnen de kast houden en schade aan gebouw en personeel beperken.
| Situatie | Zonder accukast | Met accukast / accukluis |
|---|---|---|
| Brandverloop | Brand kan zich snel verspreiden door magazijn of werkplaats. | Brand blijft zoveel mogelijk beperkt tot het kastcompartiment. |
| Rookontwikkeling | Rookgassen verspreiden zich ongecontroleerd door het pand. | Rook wordt gecontroleerd afgevoerd volgens ontwerp van de kast. |
| Gevolgschade | Grote kans op forse gebouw- en voorraadschade. | Schade wordt beperkt; vaak kan het bedrijf sneller weer draaien. |
| Veiligheid personeel | Weinig tijd om te vluchten bij snelle branduitbreiding. | Meer tijd voor evacuatie en inzet brandweer. |
Accukluizen en/of accukasten moeten tegenwoordig voldoen aan de maatregelen conform PGS 37-2. Vraag altijd naar testrapporten en certificaten, zodat je zeker weet waar je in investeert.
Praktijkvoorbeeld
In diverse bedrijven is al gebleken dat een accukluis het verschil kan maken tussen een beperkte kastbrand en een grote bedrijfsbrand. Een accu vloog tijdens het laden in brand, maar doordat deze in een accukast lag, bleef de schade beperkt tot het compartiment en kon de operatie snel worden hervat.
Resultaat van een accubrand-test in een accukluis
Bij praktijktesten en gecertificeerde beproevingen van accukluizen worden lithium-ion accu’s bewust in brand gezet binnen de kast. De belangrijkste doelen:
- blijven de kastdeuren tijdens brand en explosie gesloten;
- wordt de druk gecontroleerd afgevoerd;
- blijft de temperatuur buiten de kast binnen acceptabele grenzen;
- en ontstaat er geen brandoverslag naar de omgeving.
Een goed ontworpen en geteste accukluis zorgt ervoor dat:
- een accubrand in de kast blijft;
- rook en hitte gecontroleerd worden afgevoerd;
- gevolgschade aan pand en voorraad beperkt blijft;
- je kostbare tijd wint voor evacuatie en inzet van de brandweer.
Samengevat
- Accubrand is fel en moeilijk te blussen.
- Oorzaak ligt vaak in schade of verkeerd laden.
- Preventie begint bij veilig gebruik en opslag.
- Een accukluis beperkt de gevolgen van brand.
Wil je accubrand in jouw organisatie voorkomen?
Laat je accu-opslag beoordelen door een specialist en ontvang een concrete verbeterlijst voor jouw locatie.
Veelgestelde vragen over accubrand
Zijn lithium-ion accu’s in huis gevaarlijk?
Bij normaal gebruik zijn lithium-ion accu’s veilig. Het risico neemt toe zodra accu’s worden opgeladen in gangen, trappenhuizen of in de buurt van brandbare materialen. Laad bij voorkeur onder toezicht en vervang beschadigde accu’s direct.
Mag ik een gevallen accu nog gebruiken?
Een harde val kan interne schade veroorzaken die je niet ziet. Wordt de accu daarna opvallend warm, ruikt deze vreemd of vervormt hij, neem hem dan uit gebruik en lever hem in bij een erkend inzamelpunt.
Is een normale metalen kast voldoende voor accu-opslag?
Een standaard metalen kast biedt beperkte bescherming en is meestal niet getest op lithium-ion accubranden. Een accukast of accukluis is specifiek ontwikkeld en beproefd voor deze toepassing en biedt veel betere veiligheid.
Vanaf hoeveel accu’s heb ik een accukluis nodig?
Dat hangt af van de capaciteit van de accu’s, het gebruik en de omgeving. Als er meerdere accu’s bij elkaar worden geladen of opgeslagen, is een accukast al snel aan te raden. Een risicocheck helpt om dit per locatie te beoordelen.
